ład i skład w lodówce, czyli o priorytetach w rozmieszczaniu produktów

Czy umieszczenie produktów w lodówce zapewnia im całkowitą ochronę przed psuciem? Masz nadzieję, że niska temperatura uchroni je przed atakiem drobnoustrojów? Nic bardziej mylnego. Jest wiele bakterii, którym nie przeszkadzają warunki chłodnicze i to właśnie w nich najlepiej się rozwijają. W naszych lodówkach nie trudno znaleźć bakterie takie jak Listeria monocytogenes, Bacillus cereus, Pseudomonas spp, czy Yersinia enterocolitica, mogące wywoływać zatrucia pokarmowe.

Zacznijmy od podstawy, czyli półek na warzywa i owoce, które zazwyczaj umieszczone są na samym dole lodówki. W tym miejscu panuje zwykle dosyć wysoka temperatura wynosząca około 10°C. To idealne warunki do przechowywania różnorodnych jarzyn, dla których niższe temperatury nie są wskazane.  Do przechowywania w lodówce najlepiej nadają się: karczochy, szparagi, fasolka szparagowa, buraki, brokuły, brukselka, kapusta, marchewka, kalafior, seler, sałata, pieczarki, groszek, rzodkiewka, szpinak, kiełki, młode kabaczki i kukurydza. Niekiedy odruchowo wkładamy zakupione owoce lub warzywa do lodówki, jednakże nie wszystkie z nich powinny mieć z nią kontakt. Co więcej, niska temperatura powoduje obniżenie ich wartości smakowych, a nawet skraca czas przechowywania, dlatego też, należy pamiętać, by produkty takie jak owoce tropikalne, pomidory, zielony groszek, ogórek i cukinia przechowywać w temperaturze pokojowej. Podobnie w przypadku owoców niedojrzałych np. awokado, kiwi, śliwek lub brzoskwiń – te przechowujemy w lodówce dopiero, gdy osiągną swą pełnię smaku. Lodówkowych temperatur nie tolerują morele, banany, cytryny, brzoskwinie, fasola, owoce jagodowe, sałata (gdy nie ma dostępu do wody), papryka i dynia.
Wilgoć stwarza dobre środowisko do namnażania się drobnoustrojów, dlatego pojemniki, przeznaczone do przechowywania warzyw czy owoców można wyścielić kilkoma warstwami ręcznika kuchennego, który wchłonie nadmiar wilgoci, dzięki czemu produkty dłużej pozostaną świeże. Z pewnością łatwiej będzie Ci wymienić ręczniki na suche, niż wycierać całą szufladę.

Na najniższej półce, tuż ponad pojemnikami na owoce i warzywa, panuje najniższa temperatura (ok. 2°C). Jest to idealne miejsce dla produktów, które psują się najszybciej, ze względu na dużą zawartość aktywnej wody tj. świeże mięso i ryby. Jeżeli dzielisz swoją lodówkę z osobami spożywającymi produkty zwierzęce, z czystym sumieniem możesz odstąpić im tę półkę, bo Tobie się raczej nie przyda.

Górna i środkowa część Twojej lodówki najprawdopodobniej utrzymuje temperaturę od 4 do 7˚C. Jest to najbardziej odpowiednie miejsce dla mleka, twarogu, serów żółtych, kefiru, maślanki, jogurtów oraz dżemów i powideł. Wbrew pozorom – niższa temperatura nie wydłuży czasu przechowywania produktów mlecznych, ponieważ stwarza doskonałe warunki dla rozwoju bakterii gnilnych. Zanim włożysz jogurt do lodówki zwróć uwagę, w jakiej temperaturze producent zaleca go przechowywać. Na górnych półkach powinny znaleźć się też ciastka oraz produkty gotowe do spożycia oznakowane przy użyciu zwrotu „po otworzeniu przechowuj w lodówce”. Umieszczaj tam także inne produkty otwarte.

Półki znajdujące się na drzwiach lodówki przeznaczone są dla produktów, które wymagają delikatnego schłodzenia. Tam najszybciej dochodzi do wzrostu temperatury, który sami powodujemy, gdy tylko poczujemy ssanie w żołądku, co powoduje, że zaglądamy do jej wnętrza. Drzwi wykorzystaj do składowania napojów w butelkach oraz produktów w słoikach i małych pojemniczkach np. majonezu, keczupu, musztardy, chrzanu i sosów, ponieważ to miejsce zapewni im stabilność i łatwy dostęp. W drzwiach będą też najlepiej dostrzegalne, dzięki czemu unikniesz długiego szukania ich w głębi półek. Niektóre lodówki posiadają dodatkowo specjalne pojemniki do umieszczania jaj, i chociaż do czasu 2 tygodni nie wymagają przechowywania w warunkach chłodniczych, to warto skorzystać z owej fantazji producentów, bo lodówka z pewnością przedłuży jajkom termin do spożycia.

Oto kilka zasad, które ułatwią Ci korzystanie z lodówki i pomogą przedłużyć świeżość produktów.

Temperatura w lodówce. Najlepiej sprawdzić ją jak najszybciej po zakupie lodówki, by sprawdzić różnice temperatur w różnych miejscach. W tym celu można zakupić specjalne termometry, które przydają się także później, albowiem z biegiem czasu lodówka pracuje coraz słabiej i niekoniecznie jest w stanie utrzymać odpowiednie warunki do przechowywania.

Łańcuch chłodniczy. W przechowywaniu produktów mrożonych i chłodzonych obowiązuje łańcuch chłodniczy. Jest to zasada, która przypomina nam o zasadach przechowywania produktów w odpowiednich warunkach temperaturowych. Jak sama nazwa wskazuje, temperatury przechowywania układają się w pewien ciąg. Takie zabiegi mają zastosowanie np. przy odmrażaniu i ponownym zamrażaniu lodów. Pewnie nie raz zastanawialiście się, dlaczego produktów zakupionych w sklepie właśnie takich jak przykładowe lody, nie należy po przyniesieniu do domu umieszczać w zamrażarce. Zgodnie z zasadami łańcucha chłodniczego po wyjęciu z zamrażarki powinniśmy zapewnić im wyższą temperaturę, tzn. umieścić w lodówce lub przeznaczyć do bezpośredniego spożycia.

Zimne do zimnego. Nigdy nie chowaj ciepłej żywności do lodówki, bo takie czynności podnoszą temperaturę w całej lodówce. Po pierwsze agregat musi wykonywać cięższą pracę, by przywrócić właściwy chłód w jej wnętrzu. Po drugie, na poszczególnych półkach wzrasta temperatura, a to zaburza łańcuch chłodniczy, co skutkuje szybszym psuciem się produktów.

Przestrzenie między produktami. Lodówka to nie zabawka, a jedzenie to nie puzzle. Dlatego staraj się układać żywność tak, aby zapewnić w niej ruch powietrza. Jeżeli w Twojej lodówce zrobi się tłoczno i zabraknie niezapełnionych przestrzeni, zaburzy się w niej cyrkulacja powietrza, a to utrudni osiągnięcie odpowiednich temperatur w niektórych miejscach.

Termin przydatności do spożycia. Warto go sprawdzić i pod tym względem nie ufać sobie bezgranicznie. Lodówka ma pełno przegródek, dlatego może się zdarzyć, że coś nam się zawieruszy. A jak nie nam, to innym domownikom.

Świeże do tyłu. Ta zasada się przydaje, gdy wyjmujemy coś z lodówki. Dzięki niej, nie musimy za każdym razem sprawdzać, czy wybraliśmy produkt z najkrótszą datą do spożycia. Sprawdzając datę produktów ustawionych z brzegu, mamy pewność, że te stojące z tyłu są dalej świeże.

Znakowanie.  Otwierasz puszkę z kukurydzą, wstawiasz ją do lodówki, bo wiesz, że przyda się na potem. Po tygodniu przypominasz sobie o niej, ale nie masz pewności, czy nadaje się do spożycia. Dobrym rozwiązaniem będzie naklejanie karteczek, lub pisanie markerem na opakowaniach datę otwarcia danego produktu. Najlepiej, jeśli takie otwarte towary przełożymy do szczelnych pojemniczków i wtedy oznakujemy.

Rozmrażanie. Zaplanuj sobie rozmrażanie lodówki kilka razy do roku, a najlepiej będzie, jeśli zapiszesz to w kalendarzu. Na co dzień przecież o tym nie pamiętamy, bo jesteśmy zajęci innymi sprawami, jednak prawda jest taka, że zanim się obejrzysz Twoja lodówka będzie miała więcej lodu niż jedzenia. Najlepiej zrobić to zawczasu, by nagle nie zaskoczyć się jej słabą wydajnością pracy wtedy, kiedy będzie nam potrzebna bardziej niż zwykle, np. w czasie świąt lub większych imprez domowych.

Jeżeli lodówka, to i zimno. Lodówka preferuje właśnie zimę. Dlatego, że w lecie zmuszona jest do cięższej pracy. Częściej się włącza, bo napływa do niej gorące powietrze, gdy jej drzwi są otwarte. Co więcej, zaleca się nastawić ją na silniejsze działanie niż w miesiącach zimowych, aby wolniej traciła chłód i szybciej powracała do właściwych dla siebie temperatur.

Przenikanie zapachów. Przed umieszczeniem w lodówce produkty należy owinąć lub przykryć, aby zapobiegać utracie wilgoci i smaku. Niektóre produkty mają wybitną zdolność pochłaniania obcych zapachów, a ciasto pachnące niezapakowanym szczelnie kotletem schabowym należącym do innego domownika, niekoniecznie będzie równie pyszne.  To ma też swoje zalety. Jeżeli w Twojej lodówce panuje nieprzyjemny zapach, możesz umieścić w niej szklaneczkę z mieloną kawą, aby owe zapachy pochłonęła.

Pakowanie. Świetnie, że przekładasz sałatkę do czystego, świeżo umytego pojemnika, zamiast trzymać ją w misce bez przykrycia. Jednak nie zapominaj, jak ważne jest wytarcie tego pojemnika do sucha. Przecież do płukania naczyń zawsze używamy wody z kranu, w której żyją mikroorganizmy, a jej kontakt z żywnością dodatkowo przyspieszy psucie. Resztki jedzenia zawsze wkładamy do szczelnych i czystych pojemników, także po to, aby nie miały kontaktu z surową żywnością, szczególnie mięsem.

Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci w gospodarowaniu zawartością Twojej chłodziarki. Teraz już wiesz, co zrobić by jej nie przeciążać, a co więcej ułatwić i umilić korzystanie z niej przez domowników. Uświadom wszystkich korzystających wspólnie z Tobą z Waszej lodówki, że nie ważne jest tylko to, aby wstawić do niej wszystkie produkty znajdujące się pod ręką. Istotne jest też m. in. miejsce i odpowiednie opakowanie.

Udostępnij!

• 
•